NCDs Reality ตอนที่2 : เกมส์ชีวิต
ครั้งที่แล้ว NCDs Reality ตอนที่1 ได้เปิดตัวอาสาสมัคร เข้าโปรแกรมเปลี่ยนแปลงตัวเองไปแล้ว ครั้งนี้ อาสาสมัครทั้ง 6 คน จะได้รับการตรวจร่างกาย ตรวจเลือด และประเมินพฤติกรรมการทานอาหาร รวมถึงการตั้งเป้าหมายกันก่อนจะเริ่มต้นจริงจัง
สรุป NCDs Reality ตอนที่2
(ถอดความให้สำหรับคนที่ไม่มีเวลาดูคลิป 50 นาที หรือดูคลิปไม่ได้นะคะ)
ชีวิตเราเหมือนกำลังเล่นเกมส์ ซึ่งเราต้องผ่านเหล่าโรคร้ายๆที่คอยซุ่มอยู่ เราจะตกเป็นเหยื่อนั้นหรือไม่ ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมของเรา ถ้าเราตกเป็นเหยื่อ พลังงานชีวิตของเรา ก็ค่อยๆลดลงเรื่อยๆ ด่านที่เราต้องผ่านก็เช่น อาหารอร่อยๆ ของหวาน อาหารมัน ของเค็ม สุรา บุหรี่ ออกกำลังกาย ที่สำคัญ เกมส์นี้เล่นใหม่ไม่ได้ จบแล้วจบเลย
คนไทย 14 ล้านคน กำลังตกเป็นเหยื่อของเกมส์นี้ และมากกว่า 3 แสนคนได้จบเกมส์ไปแล้ว (เสียชีวิตนั่นเอง) ระหว่างด่านถ้ามีสัญญาณต่อไปนี้ นั่นคือคุณกำลังเสี่ยงต่อโรค NCDs คือ ความดันโลหิตสูงขึ้น น้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้น ดัชนีมวลกายที่ไม่สมดุล (ฺBMI) รอบเอวที่เพิ่มขึ้น ความแข็งแรงลดลง พลังชีวิตถดถอย อ่อนแเอ สัญญาณเหล่านี้มักนำไปสู่โรค โรคเบาหวาน โรคหลอดเลือด โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคอ้วนลงพุง โรคมะเร็ง
.
อาสาสมัครครอบครัวแรก
ครอบครัวสุจารีรัตน์ (คุณเจน และคุณ สุพิเชษฐ์ สุจารีรัตน์)
คุณเจน(ภรรยา) : อยากฟังว่า โรคที่เราเป็นอยู่พอจะแก้ไขทันมั้ย
(ไม่คิดว่าหมอจะบอกว่าปกติหรอ)
คุณเจน(ภรรยา) : คงไม่ปกติแล้วมั๊ง
พอขึ้นชั่งน้ำหนักยังตกใจ อายตัวเลข ผลปรากฏที่ไม่ต้องลุ้นเลยว่า ดัชนีมวลกาย(BMI) สูงกว่ามาตรฐาน
คุณสุพิเชษฐ์ : ปกติพอรับลูกจากเรียนพิเศษ 1-2ทุ่ม ก็ต้องหาอะไรกินง่ายๆ พวกไข่เจียวแหนม ไส้กรอกทอด แฮมเบอร์เกอร์ ติดเค็มด้วย
พบว่า อาหารที่ตุนไว้ในตู้เย็นส่วนใหญ่ จะเป็นพวกอาหารที่ผ่านกระบวนการทั้งนั้น เช่น ไส้กรอก แฮม แหนม กุนเชียง พวกนี้กินบ่อยๆ นำพาไปสู่โรคมะเร็ง
หมอเล่าว่า ถ้าเริ่มเปลี่ยน ยังแก้ไขได้ แต่ถ้ายังไม่เปลี่ยนเป็นโรคแน่ๆ คุณเจนแสดงความดีใจมาก เมื่อรู้ว่ายังแก้ไขทัน
ผลโดยสรุป ของคุณเจน (ภรรยา) อายุ 33 ปี
พฤติกรรมเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- กินอาหารหวาน มัน เค็มจัด
- ไม่ค่อยออกกำลังกาย
- เครียดบ่อย
- มีกรรมพันธุ์
ผลตรวจสุขภาพ ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- ไขมันในเลือดไม่สูง แต่ไขมันดีต่ำ (HDL ต่ำ)
- ดัชนีมวลกาย (BMI) สูงกว่ามาตรฐาน
คุยกับหมอ
อ้วนระดับที่1 ไตรกลีเซอไรด์ไม่สูง แต่มีไขมันดี (HDL)น้อย ดังนั้นแม้ว่าจะดูอ้วน แต่ไม่พบไขมันสูง แต่ก็ต้องลดไขมันไม่ดี แล้วเพิ่มไขมันดี การเพิ่มไขมันดีก็เช่น ไขมันจากปลา และการออกกำลังกาย (แอดมินขอเสริม : อาหารที่มีไขมันดี)
.
ผลโดยสรุป คุณสุพิเชษฐ์ (สามี) อายุ 33 ปี
พฤติกรรมเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- กินอาหารหวาน มัน เค็มจัด
- ไม่ค่อยออกกำลังกาย
- เครียดบ่อย
- มีกรรมพันธุ์
ผลตรวจสุขภาพ ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- ความดันโลหิตสูง
- ไขมันในเลือดสูง
- ดัชนีมวลกาย (BMI) สูงกว่ามาตรฐาน
คุยกับหมอ น่าห่วงหน่อย เพราะมีไขมันสูง มีความเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูง แถมอายุยังน้อย แต่เสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดมากขนาดนี้ ถ้าอายุเยอะขึ้นคงเสี่ยงมากขึ้น ควรดูแลเกี่ยวกับอาหารมากหน่อย งดเค็ม งดมัน
เป้าหมายของทั้งสองคน : ทำบ้านให้เป็นบ้านที่ปลอดน้ำหวาน กินผัก ผลไม้ มากขึ้น ออกกำลังกาย ลดรอบเอวรวมกันให้ได้ 20 ซม.
.
.
อาสาสมัครคนที่2
คุณ ภูริวัจน์ ธรรมอัครวิทย์ (นัท) อายุ 34 ปี
“ไม่กังวลเลย ตรวจทุกปีอยู่แล้ว”
ผลโดยสรุป
พฤติกรรมเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- ดื่มเหล้า
- สูบบุหรี่
- เครียดบ่อย
ผลตรวจสุขภาพ ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- ไขมันในเลือดสูง
คุยกับหมอ ผอมไปหน่อยนะ แต่ไม่เป็นปัญหา แต่โคเลสเตอรอลตัวร้าย(LDL)สูง จริงๆแล้ว บุหรี่เป็นตัวทำให้ไขมันตัวดีต่ำ ไขมันตัวร้ายเลยเพิ่มขึ้น ทำให้เสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมอง หลอดเลือดหัวใจ บุหรี่จะไปทำล้ายเนื้อปอด พอไปออกกำลังกาย ทำให้หายใจไม่ทัน กล้ามเนื้อซี่โครง กะบังลมทำงานหนัก เลยปวดเวลาไปขี่จักรยาน แต่การไปตรวจปอดทุกปี ไม่เห็นว่ามีอะไร เลยทำให้ชะล่าใจ ไม่เปลี่ยนพฤติกรรม แต่ถ้าไม่ได้ตรวจ แต่มีพฤติกรรมดีขึ้น ก็มีโอกาสดีขึ้นได้
“จริงๆแล้วร่างกายยังดูดี ไม่อ้วน ไม่ได้แปลว่าร่างกายภายในจะดี แต่พฤติกรรมที่ทำอยู่ทุกวันมันทำร้ายตัวเอง โรคพวกนี้มันมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ไม่ใช่เป็นหวัดแล้วจาม หรือผื่นขึ้นแล้วคัน พอสะสมนานๆเข้า พอเป็นแล้ว ก็ไม่มีเวลาแล้ว เสียเงินเท่าไหร่ก็ไม่หายแล้ว เลยคิดว่าทำตั้งแต่วันนี้ดีกว่า” คุณ ภูริวัจน์ กล่าว
เป้าหมาย ตั้งใจจะ เลิกเหล้า เลิกบุหรี่ (ท่าทางลังเลนิดหน่อย)
.
.
อาสาสมัครคนที่3
จ.ส.อ.ศาทิพ จิตร์แน่น อายุ 36 ปี
“อยากได้ยินหมอพูดว่า ปกติทุกอย่าง”
ผลโดยสรุป
มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- ดื่มเหล้า
- สูบบุหรี่
- กินอาหารหวาน มัน เค็มจัด
- ไม่ค่อยออกกำลังกาย
- เครียดบ่อย
- มีกรรมพันธุ์
ผลตรวจสุขภาพ ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- ความดันโลหิตสูง (147/98)
- ไขมันในเลือดสูง
- ดัชนีมวลกาย (BMI) สูงกว่ามาตรฐาน
คุยกับหมอ เป็นโรคอ้วนระดับที่1 มีความดันโลหิตสูงด้วย ไขมันก็สูง ดัชนีมวลกายเกินเกณฑ์มาตรฐาน ควรเปลี่ยนอาหารให้เป็นอาหารที่ไม่เค็มไม่มัน (ในคลิป ตัดมาที่ร้านอาหาร แล้ว จ.ส.อ.ศาทิพ ก็ขอสั่งพริกน้ำปลาเพิ่ม และตักไป 3 ช้อน โอ้วว เยอะนะนั่น) ความเค็มไม่ได้มีเฉพาะในเกลือ แต่มีในผงชูรสด้วย หลังจากกินมื้อเที่ยงแล้ว ก็ซื้อปาท่องโก๋ หมูปิ้ง และข้าวต้มมัด ไว้กินเป็นของว่าง (มันๆทั้งนั้นเล้ย) และต้องออกกำลังกายเพิ่มด้วย ช่วยคุมความดันได้ดีขึ้น ลดไขมันได้
เป้าหมาย ตั้งใจจะ ลดอาหาร หวาน มัน เค็ม เลิกบุหรี่ เลิกเหล้า เพื่อผ่านเกณฑ์คัดเลือกเลื่อนขั้น เพื่อให้หน้าที่การงานดีขึ้น และทำเพื่อให้ลูกดูเป็นตัวอย่าง
.
.
อาสาสมัครคนที่ 4
คุณวีรานันท์ แต้ภิรมย์รัตน์ (ส้มโอ) อายุ 25 ปี
“วัดรอบเอวได้ 85 เซนติเมตร ประมาณ 35 นิ้ว ตอนซื้อเสื้อผ้า ก็ต้องเปลี่ยนให้ใหญ่ขึ้นตลอด แต่ไม่เคยวัดรอบเอวเลย ตอนนี้พยายามลดของหวาน และพยายามออกกำลังกาย แต่ก็ทำได้น้อยมาก”
ผลโดยสรุป
มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- กินอาหารหวาน มัน เค็มจัด
- ไม่ค่อยออกกำลังกาย
- เครียดบ่อย
- มีกรรมพันธุ์
ผลตรวจสุขภาพ ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- ดัชนีมวลกาย (BMI) สูงกว่ามาตรฐาน
คุยกับหมอ เป็นโรคอ้วนระดับที่1 ผลเลือดปกติหมดเลย การลดของหวานก็ดี แต่ควรลดของมันด้วย
เป้าหมาย ตั้งใจจะ ลดรอบเอว จาก 89 ซม. ให้เป็น 80 ซม.
.
.
อาสาสมัครคนที่ 5
คุณ วัฒนชัย ลิ้มสวัสดิ์ (อุ้ย) อายุ 28 ปี
“ของโปรดประจำตัวคือ ไส้กรอกทอด ย่าง เนื้อย่าง ต้มแซ้บติดมัน เน้นมันๆ บัวลอย มันเชื่อม “
ผลโดยสรุป
มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- ดื่มเหล้า
- สูบบุหรี่
- กินอาหารหวาน มัน เค็มจัด
- ไม่ค่อยออกกำลังกาย
- เครียดบ่อย
- มีกรรมพันธุ์
ผลตรวจสุขภาพ ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- ความดันโลหิตสูง
- ไขมันในเลือดสูง
- น้ำตาลในเลือดสูง
- ดัชนีมวลกาย (BMI) สูงกว่ามาตรฐาน
คุยกับหมอ ไขมันสูงทุกตัว และไขมันตัวดีต่ำ มีเบาหวาน ซึ่งมันจะไม่ได้มีอาการอะไรหรอก แต่อาจทำให้เหนื่อยง่าย ปัสสาวะบ่อย หิวน้ำบ่อย ซึ่งจะเป็นอาการของเบาหวาน คนไทยเป็นแบบนี้กันมาก รอให้น้ำตาลสูงก่อน รอให้ไขมันขึ้น รอให้หมอบอกว่าเป็นโรคก่อน ค่อยคิดเปลี่ยน ค่อยเริ่มกลัว
เป้าหมาย ตั้งใจจะทำเพื่อครอบครัว เพื่อลูก(ที่ยังไม่มี) จะได้ไม่ส่งต่อโรคให้เขา ลดพุง 20 ซม. จะเลิกเหล้า เลิกบุหรี่
.
.
อาสาสมัครคนที่ 6
คุณ ปัญจพล เพชรเกษม (มิ้ว) อายุ 29 ปี
“เป็นโรคเบาหวาน กินยาประจำอยู่แล้ว” ชอบกินกาแฟเย็นมาก 1 แก้ว (ประมาณข้าว 5-7 ทัพพี)
ผลโดยสรุป
มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- ดื่มเหล้า
- สูบบุหรี่
- กินอาหารหวาน มัน เค็มจัด
- ไม่ค่อยออกกำลังกาย
- เครียดบ่อย
- มีกรรมพันธุ์
ผลตรวจสุขภาพ ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อกลุ่มโรค NCDs
- ไขมันในเลือดสูง
- น้ำตาลในเลือดสูง
คุยกับหมอ น้ำตาล 296 ซึ่งสูงมาก เหมือนไม่ได้กินยาเบาหวานเลย การรักษาเบาหวานที่ถูกวิธีคือ ต้องรักษาระดับน้ำตาลให้ใกล้เคียงกับระดับของคนปกติให้มากที่สุด ถ้ายังควบคุมไม่ได้อาจส่งผลให้ไขมันในเลือดสูงตามมาด้วย ซึ่งเริ่มพบสัญญาณไม่ดีทางไต เพราะเจอโปรตีนในปัสสาวะ หลักการควบคุมอาหารที่แนะนำคือ คุมอาหาร ต้องลด หวาน มัน เค็ม บุหรี่ เหล้า และออกกำลังกาย
“ปกติที่บ้านจะกินเมนูที่ซ้ำๆกันประจำ คือ กุนเชียงทอด ปลาสลิดทอด ไข่เจียว” พอคุยกับคุณหมอจบ ออกมาร้องไห้เลย เพราะนึกถึงคุณแม่ที่เสียชีวิตจากโรคเบาหวาน “รู้ทั้งรู้นะว่า มันไม่ดี แต่เราเองก็ปล่อยตัว ปล่อยการกิน”
เป้าหมาย ตั้งใจจะ เลิกเหล้า บุหรี่ ลดแป้งและน้ำตาล